Bạn có bao giờ tò mò, tại sao có những video triệu views không? Họ làm cách nào để có những nội dung, video được xem rất nhiều? Đó là nhờ họ sử dụng đúng clickbait.
Trong thời đại kỹ thuật số, việc thu hút sự chú ý của độc giả trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Một trong những chiến lược được nhiều nhà tiếp thị nội dung sử dụng nhiều nhất là clickbait – những tiêu đề giật gân, hình ảnh shock, gây tò mò nhằm tăng lượt nhấp chuột, tăng lượt xem. Tuy nhiên, việc sử dụng clickbait đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín thương hiệu.
Clickbait (kết hợp giữa "click" – nhấp chuột và "bait" – mồi nhử) là thuật ngữ mô tả những nội dung được thiết kế với tiêu đề hoặc hình ảnh giật gân nhằm thu hút người dùng nhấp vào liên kết, từ đó tăng lượt truy cập hoặc tương tác cho trang web hoặc trang facebook/tiktok của bạn. Tuy nhiên, nội dung bên trong thường không đáp ứng được kỳ vọng hoặc không liên quan đến tiêu đề.
Thuật ngữ "clickbait" được cho là xuất hiện lần đầu tiên vào tháng 12 năm 2006 bởi Jay Geiger trong một bài đăng trên blog cá nhân, nhằm mô tả việc lạm dụng các tiêu đề giật gân để thu hút người xem trên Internet . Chiến thuật này có liên quan đến "yellow journalism" (báo chí vàng) – một hình thức báo chí tập trung vào việc phóng đại, giật gân và đôi khi thiếu chính xác để thu hút độc giả .
Mặc dù nhiều người tỏ ra khó chịu với clickbait vì cảm giác bị "lừa dối", nhưng không thể phủ nhận rằng chúng ta vẫn thường xuyên bị cuốn hút và nhấp vào những tiêu đề như vậy. Điều này có thể được giải thích qua các yếu tố tâm lý sau:
Con người có xu hướng ưu tiên những thông tin dễ tiếp cận và nhanh chóng. Các tiêu đề chứa con số, thông tin gây sốc hoặc được trình bày dưới dạng danh sách thường thu hút sự chú ý hơn vì chúng tạo cảm giác nội dung dễ tiêu thụ và không mất nhiều thời gian. Hơn nữa, những tiêu đề này thường đánh vào cảm xúc mạnh mẽ như ngạc nhiên, sợ hãi hoặc hài hước, khiến người đọc khó lòng bỏ qua.
Theo Psychology Today, con người có xu hướng tìm kiếm thông tin mới như một phần của bản năng sinh tồn. Những tiêu đề mang tính khẩn cấp như "Cảnh báo", "Bạn cần biết điều này" hay "Nếu không đọc, bạn sẽ hối hận" lợi dụng bản năng này để thôi thúc chúng ta nhấp vào liên kết nhằm đảm bảo rằng mình không bỏ lỡ thông tin quan trọng .
Curiosity gap đề cập đến khoảng trống giữa những gì chúng ta đã biết và những gì chúng ta muốn biết. Những tiêu đề "nửa úp nửa mở" tạo ra một khoảng trống thông tin, kích thích sự tò mò và thôi thúc người đọc nhấp vào để lấp đầy khoảng trống đó. Ví dụ: "Bạn sẽ không tin điều xảy ra tiếp theo!" hoặc "7 bí mật về sức khỏe mà bác sĩ không muốn bạn biết".
Dopamine, thường được biết đến như hormone "trao thưởng", không chỉ được tiết ra khi chúng ta đạt được điều gì đó, mà còn tăng lên khi chúng ta mong đợi một phần thưởng. Khi nhìn thấy một tiêu đề hấp dẫn, mức dopamine tăng lên, tạo cảm giác hưng phấn và thúc đẩy hành động nhấp chuột, ngay cả khi nội dung bên trong có thể không đáp ứng được kỳ vọng .
Clickbait không chỉ xuất hiện trên các trang web tin tức mà còn tràn ngập trên mạng xã hội, YouTube, Tiktok và các nền tảng trực tuyến khác. Việc sử dụng clickbait có thể mang lại lợi ích ngắn hạn như tăng lượt truy cập và tương tác. Tuy nhiên, nếu nội dung không đáp ứng được kỳ vọng của người đọc/người xem, điều này có thể dẫn đến mất lòng tin và ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín thương hiệu.
Mặc dù clickbait có thể tăng lượt truy cập trong ngắn hạn, nhưng việc lạm dụng nó có thể gây mất lòng tin từ độc giả và ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của trang web, từ đó dễ ảnh hưởng tới việc làm SEO web. Do đó, nếu sử dụng clickbait, hãy đảm bảo rằng nội dung bên trong thực sự có giá trị và liên quan đến tiêu đề, tránh việc gây thất vọng cho người đọc.
Misleading: Đây là hành vi dẫn dắt khiến người đọc tin vào điều không đúng sự thật. Những tiêu đề giật tít có thể khiến độc giả tin rằng họ sắp khám phá ra thông tin quan trọng, trong khi nội dung bên trong lại không đáp ứng được kỳ vọng đó.
Click-through rate (CTR): Là tỷ lệ phần trăm người dùng nhấp vào liên kết sau khi nhìn thấy tiêu đề hoặc quảng cáo. CTR cao thường cho thấy tiêu đề đã thực sự thu hút được sự chú ý của độc giả.
Bounce rate: Là tỷ lệ người dùng rời khỏi trang web sau khi xem chỉ một trang. Nếu nội dung bên trong không chất lượng và không liên quan đến tiêu đề, bounce rate sẽ tăng, ảnh hưởng tiêu cực đến thứ hạng SEO của trang web.
[Kích thích tò mò] + [Lợi ích cụ thể/Con số] + [Tính cấp bách hoặc cảnh báo]
Cụ thể, bạn có thể áp dụng các thành phần sau:
Kích thích tò mò: Sử dụng từ ngữ gợi mở, bán ẩn (ví dụ: “Bạn sẽ không tin…”; “Bí mật…”; “Khám phá ngay…”) để tạo khoảng cách tò mò – khiến người xem muốn khám phá những bí mật của thông tin đó.
Lợi ích cụ thể/Con số: Chèn con số hoặc danh sách (ví dụ: “7 bí quyết…”, “10 điều cần biết…”) để tạo sự cụ thể và dễ nhớ, làm cho tiêu đề trở nên hấp dẫn hơn.
Tính cấp bách hoặc cảnh báo: Thêm yếu tố “khẩn cấp” (ví dụ: “trước khi quá muộn”, “nếu không…”, “bạn sẽ phá sản nếu/khi...”) giúp kích thích bản năng sinh tồn của người đọc, khiến họ cảm thấy cần phải hành động ngay.
Ví dụ công thức mẫu: “Tính mạng của bạn đang nguy hiểm, nếu bạn vẫn đang làm những điều này”.
Bằng cách kết hợp các thành phần này, tiêu đề không chỉ gây tò mò mà còn hứa hẹn giá trị, từ đó thúc đẩy người đọc nhấp chuột để tìm hiểu thêm.
Và đây là công thức tạo ra những hook mà các video viral, trăm triệu view đang sử dụng.
Dù clickbait thường bị chỉ trích vì tạo ra những kỳ vọng không được đáp ứng, nhưng khi được sử dụng một cách có trách nhiệm và kết hợp với nội dung chất lượng, nó vẫn có thể là một công cụ hiệu quả trong chiến lược nội dung. Điều quan trọng là phải duy trì sự cân bằng giữa việc thu hút lượt nhấp chuột và đảm bảo độc giả nhận được giá trị thật sự từ nội dung.